We zijn alweer aan het einde gekomen van deze serie werksessie. Dus nu is het tijd voor onze Webinar. We organiseren een open werksessie, iedereen, en dan bedoelen we ook echt iedereen, is welkom om een keer mee te kijken, te luisteren en vragen te stellen of input te geven. Je hoeft geen hulpverlener te zijn of persoon met ervaring. Iedereen die dit onderwerp een warm hart toe draagt of simpelweg nieuwsgierig is is van harte uitgenodigd.
Voel je ook vrij de informatie over de webinar met iedereen te delen! We hopen op een mooie opkomst en veel kennisoverdracht.
Onderaan deze mail vind je de samenvatting van de afgelopen werksessie en wist je dat je de vorige ook terug kan lezen als je naar onze substack pagina gaat? We willen iedereen die aanwezig was weer hartelijk bedanken voor hun inbreng.
En hopelijk tot woensdag 20 oktober.
Meld je aan voor de #YouToo? Webinar
De drempel voor slachtoffers van seksueel misbruik om hulp te vragen moet omlaag. Met het project #YOUTOO? werken wij, social designers Anne Ligtenberg en Mats Horbach, samen met hulporganisatie Blauwe Maan om de kunde van hulpverleners te vergroten om seksueel misbruik bespreekbaar te maken. Hiervoor zetten wij de collectieve kennis van slachtoffers, ervaringsdeskundigen en ervaren hulpverleners in die we ophalen in multidisciplinaire rondetafelgesprekken.
Kijk en luister mee tijdens de webinar #YouToo? naar zo’n rondetafelgesprek. Onder moderatie van Anne Ligtenberg gaan verschillende hulpverleners, ervaringsdeskundigen en mensen met ervaring met elkaar in gesprek over welke aspecten en adviezen belangrijk zijn om toe te passen rond het gesprek over seksueel misbruik. Het blijft een onderwerp dat we onbewust moeilijk vinden om aan te raken. Veel mensen voelen ongemak en onzekerheid, daarom gaan we opzoek naar houvast en naar tools die voor iedereen makkelijk te gebruiken zijn.
Hiermee lossen we natuurlijk niet alle problematiek op, maar hoe meer we met elkaar voer het onderwerp praten hoe groter de kans is dat we collectief de slachtoffers kunnen helpen om eerder en betere hulp te vinden.
Leer van de ervaringen van mensen uit het veld en woon de webinar bij op:
Woensdag 20 oktober van 10:00 – 11:30
De webinar is te volgen via Zoom met de volgende link:
https://us02web.zoom.us/j/89499840638?pwd=WlJzQ21PaWd0SXg0M3lqTHRhQWhKdz09
We zouden je willen vragen om je aanwezigheid aan te melden door een mail te sturen naar info@anneligtenberg.nl en vermeld hierbij je functie en je motivatie om aan de webinar deel te nemen. Dan hebben wij een beeld van het publiek om eventueel het gesprek naar interesse te sturen.
Agenda webinar #YouToo?
10:00 Introductie #YouToo? door Anne Ligtenberg
10:10 Introductie Blauwe Maan door Nina Huisman
10:15 Voorstelronde sprekers
10:20 Rondetafelgesprek
11:05 Vragen uit het publiek
11:25 Afsluiting
Samenvatting werksessie - 30 september 2021
Deelnemers:
Vader van slachtoffer en zelf slachtoffer, Ervaringsdeskundige, Ervaringsdeskundig therapeut, Hulpverlener Blauwe Maan
De besproken situaties:
‘Wat is het effect als je als hulpverlener je emoties toont’
De verhalen die de hulpverlener krijgt te horen zijn aangrijpend. De kans dat het je als decaan, therapeut of arts emotioneert is aanwezig. Wat te doen met deze emoties? Wil de cliënt wel of niet deze emoties zien? Wil je de emoties als hulpverlener wel of niet laten zien?
‘Hoe het taboe te doorbreken, maar gelijktijdig de regie bij de cliënt te laten’
De regie moet bij de cliënt liggen, maar hoe weet de cliënt dat ze kan praten over een onderwerp dat taboe is en waar, waarschijnlijk, al jaren over gezwegen wordt? Wat kan je doen om te laten zien dat dit onderwerp gemeld kan worden zonder dat je cliënten afschrikt? Het is een lastig balans. Als tandarts bijvoorbeeld, moet je iemand intiem aanraken in totale overgaven, wat zou je kunnen vragen? Als therapeut zul je het onderwerp zelf veelal moeten introduceren, maar wat is een goede manier? Of als GGD instelling ben je in potentie de perfecte signaleerder voor deze problematiek, maar hoe toon je dit als organisatie?
Het gesprek:
Anne: Een vraag aan de vader van slachtoffer en zelf slachtoffer, waarom heb je besloten bij de thema’s van vandaag aan te sluiten?
Vader van slachtoffer en zelf slachtoffer: Ik heb zelf ervaring met hulpverleners en ik heb ze meegemaakt voor mijn kind. De ervaringen zijn niet allemaal positief. Er was een maatschappelijk werker bijvoorbeeld die na vijf minuten zijn eigen misbruikverleden op tafel legde. Daar zat ik niet op te wachten. Ik zocht een professional die hulp biedt aan mijn kind.
Anne: Negatieve was dat iemand op bagatelliserende manier eigen ervaring op tafel legde. Je kon daardoor de relatie die je met een hulpverlener moet opbouwen niet aan gaan.
Vader van slachtoffer en zelf slachtoffer: Politie zei binnen twee minuten: ‘Je kind is te jong en wij kunnen er niets mee, dus je kan eigenlijk geen aangifte doen.’ Wij hadden toen helemaal niet het idee dat we wel serieus genomen werden.
Anne: Wat hadden de negatieve gevallen kunnen leren van positieve gevallen?
Vader van slachtoffer en zelf slachtoffer: Als mensen niet weten van je misbruik dan kan je ook niet verwachten dat ze er rekening mee houden. Dus wij hebben besloten overal heel open in te zijn.
Ik ben zo blij als kind met Blauwe Maan, want die hebben mij geholpen te leren praten. Ik had een mailtje gestuurd van drie A4tjes en binnen twee uur had ik antwoord van ze. ‘We denken dat we je kunnen helpen als je wilt neem contact met ons op wanneer het jou uitkomt.’ Alle regie en controle lag bij mij. Dat vond ik heel fijn. Vroeger heb ik bij mijn gymleraar, directeur van school, huisarts, uitgelegd dat het niet pluis was thuis, maar ze hebben er nooit iets mee gedaan. Je probeert richting hulpverlener uit te spreken we hebben hulp nodig, maar als die niet goed reageert dan klap je dicht.
Anne: Bij veel hulpverleners horen we de moeilijkheid over de regie bij cliënt laten. Alleen als iemand nog niet durft te praten is het ook iets super ingewikkelds. Er zit een spanningsveld om niet te praten waar de cliënt niet over wil praten, maar de cliënt moet maar net weten dat er over gesproken mag worden.
Vader van slachtoffer en zelf slachtoffer: Ik heb veel lotgenoten gesproken en iedereen heeft een eigen manier om er mee om te gaan. Het is de uitdaging voor hulpverleners om daar doorheen te prikken en te vragen wat er aan de hand is.
Hulpverlener Blauwe Maan: Het is zo belangrijk dat als iemand er iets over verteld dat je het meteen serieus neemt.
Vader van slachtoffer en zelf slachtoffer: Absoluut. Zeg als hulpverlener: “Als je het fijn vindt praten we er de volgende keer verder over.” Als ze geen tijd hebben en er dus niet over beginnen dan wordt je niet serieus genomen. Er ontstaat dan ook meteen een machtspositie bij hulpverleners. Je zou dat als cliënt niet zo moeten ervaren. Hulpverleners moeten naast de cliënt komen te staan.
Anne: Als iemand het serieus neemt dan voel je dat degene naast je staat, maar als iemand het niet serieus neemt dan voel je een afstand en een zekere hiërarchie. Je moet je opeens bewijzen tegenover de ander, je wordt gediskwalificeerd.
Ervaringsdeskundig therapeut: Als iemand iets verteld dan vertelt die dat niet voor niets. Bij mij komen mensen al met deze problematiek, maar dan leggen ze ook niet meteen het hele verhaal op tafel. Je bouwt eerst een band op, dat vertrouwen moet groeien. De ene cliënt heeft meer behoefte om te praten over wat er gebeurt is en de ander heeft meer behoefte om te praten over de gevolgen die ze ervaren. Als therapeut moet je in gelijkwaardigheid aanvoelen waar de behoefte ligt. En eigen regie is heel belangrijk, de cliënt bepaalt waar de grens ligt.
Anne: Kun je uitleggen wat voor jou eigen regie betekent?
Ervaringsdeskundig therapeut: Soms weet iemand zijn grenzen niet en dan moet je daar als hulpverlener bij steunen en begeleiden. Het is een lastige vraag. Iemand moet zelf keuzes en beslissingen kunnen maken, maar grenzen stellen is juist een groot probleem vaak.
Terugkomend op eerder. Mijn therapeut begon de hele tijd met: ‘Mag ik je een persoonlijke vraag stellen?’ Daar kon ik helemaal niets mee, natuurlijk worden er persoonlijke vragen gesteld. Een therapeut zijn vraagt een heel hoge sensitiviteit, al helemaal bij mensen die zo gehaaid zijn met het vermijden en verstoppen van hun emoties.
Anne: Wat werkte toen wel bij jou?
Ervaringsdeskundig therapeut: Ik fantaseer wel eens wat er zou zijn gebeurt als een leraar ooit had gevraagd hoe het bij mij thuis was. Maar dat is nooit gebeurt. Alles heeft altijd uit mijn initiatief moeten komen
Vader van slachtoffer en zelf slachtoffer: Ik heb zelf diverse psychologen gesproken. Bij eentje probeerde ik mijn verhaal naar buiten te brengen, maar die man gaf me niet een fijn gevoel Ik klapte daarna dicht. Hij ging wat pushen om me te laten praten en ik snap dat sommige mensen een push nodig hebben om te gaan vertellen, maar ik kreeg daar juist een enorme knauw van.
Anne: Het nadeel is dat je als hulpverlener te maken hebt met de geschiedenis van de cliënt met andere hulpverleners die misschien een negatief effect hadden.
Vader van slachtoffer en zelf slachtoffer: De eerste jaren nam niemand me serieus, toen bleef ik maar stil en werd ik agressief. Je blijft in je eigen riedeltje zitten. Ik ben er heel bang voor dat ik hetzelfde ben als mijn dader, toen heb ik mezelf opengesteld voor hulpverlening.
Je moet gewoon iemand hebben die naar je gaat luisteren en tijd voor je neemt. Dan kun je stappen zetten.
Anne: Laten we naar de vraag kijken over wel of niet je emoties laten zien als hulpverlener. We hebben gedurende de werksessies verschillende kanten gehoord. Van helemaal niet laten zien, tot aangeven dat het je raakt. Hoe kijken jullie hier naar?
Ervaringsdeskundige: Ik heb veel therapeuten gehad die in hun emoties gingen zitten en toen ging ik voor hen zorgen, want ik ben een zorger. Nu ik hulpverlener ben los ik het zo op: ‘Het raakt me en ik vind het heel dapper van je. Alsjeblieft vertel verder.
Als ik mijn verhaal ging doen en mijn hulpverleners vinden het zwaar dan hou ik op met praten, maar als ze medeleven tonen vind ik het wel fijn.
Anne: Dus die tweede zin is heel belangrijk. Aangeven dat het je raakt en daarna teruggeven aan de cliënt. ‘Ik zie jou en ga alsjeblieft door.’
Ervaringsdeskundig therapeut: Ik leef mee, maar ik kan nooit in mijn eigen pijn zitten. Ik kan me voorstellen dat je als hulpverlener getriggerd wordt, maar ik denk dat het goed is om dat aan te geven om te zoeken: ‘hoe gaan we voor jou verder?’ Heel veel cliënten vragen naar mijn verhaal, omdat ze herkenning en erkenning zoeken in mijn verhaal. Dat probeer ik beperkt te houden.
Vader van slachtoffer en zelf slachtoffer: Ik vind zelf heel belangrijk om vertrouwen te voelen tussen mij en de hulpverlener. Je geeft stukjes van jezelf weg en de hulpverlener die moet dat zien en er iets mee kunnen doen. Van mij mogen hulpverleners wel geraakt zijn. Ze mag best tonen dat ze mens zijn, ze hoeven niet de hele tijd zakelijk te zijn.
Ervaringsdeskundig therapeut: Je moet wel zien dat er een mens voor je zit en niet met een strak gezicht: ‘Nou vertel maar.’ Intervisie groepen zijn ook belangrijk zodat hulpverleners onderling het met elkaar hebben hoe het gaat of waar ze tegen aan lopen.
Anne: Het is misschien ook wel heel goed als cliënten weten dat hulpverleners een achtervang hebben om de verantwoordelijk die slachtoffers dragen te verminderen.
Hulpverlener Blauwe Maan: Ik ben niet zo lang geleden geschoold door Blauwe Maan, maar eerder in mijn carrière had ik niet de tools in mijn rugzak om goed om te gaan met het onderwerp seksueel misbruik. Daar valt veel winst te behalen als grote organisaties hun hulpverleners helpen met slachtoffers om te gaan.
Stel je eens voor dat organisaties zouden zeggen: ‘Als je hier komt werken is dit verplichte scholing die je moet volgen.’ Bij mij heeft het veel verandering teweeggebracht. Ik snap de mechanismen zoveel beter en ik heb nu vertrouwen als ik met een slachtoffer in gesprek ga.
Ervaringsdeskundige: Wat mij heeft geholpen als slachtoffer is de bewustwording dat er altijd over mijn grens is gegaan en ik werd er bewust van dat de therapeut mij helpt mijn grenzen aan te geven. Als een therapeut in zijn emoties gaat zitten dan gaat degene over mijn grenzen heen dus hij kan mij niet leren hoe ik mijn grenzen moeten aangeven. Op een gegeven moment heb ik bij mezelf bedacht: ‘Die therapeuten worden er voor betaalt, dus ik ga niet voor ze zorgen.’
Afronding
Dit is een samenvatting van wat er in deze werksessie besproken is. Onze dank gaat uit naar de deelnemers die openhartig hun ervaring en kennis delen.
We kunnen niet genoeg benadrukken dat de diversiteit van input ontzettend belangrijks is. We willen graag leren en zo zorgvuldig mogelijk alle kennis delen. Ken jij iemand die zeker zou moeten weten van dit project? Zou je dan deze nieuwsbrief willen doorsturen?
Heel erg bedankt voor het lezen en we hopen je snel weer te zien.
Groeten,
Anne en Mats